Classis Noord-Holland

Toekomst

‘Denk jij ook wel eens na over de toekomst van de kerk?’ Een beetje spottend kijkt hij me aan. Zo’n kerkrentmeester waar geen gemeente zonder kan. Regelt organisten, zet koffie, schoffelt de tuin. Zelfs voor een jaarrekening deinst hij niet terug. Foutloos in FRIS.

Ik weet even zo gauw geen antwoord op zijn vraag, maar daar kom ik niet mee weg. ‘Je dacht toch zeker niet dat we dit nog lang vol houden? Ik ben de enige kerkrentmeester, er zijn nog twee diakenen en een voorzitter. Ja, en een notulist, maar die wil geen scriba zijn.’

Het is zo’n gemeente waarvan ik er veel ken. Ze zijn er in alle soorten en maten, maar ze hebben één ding gemeen: het piepen en kraken gaat langzamerhand over in steunen en kreunen. Ik heb wel eens uitgerekend dat als ik elke kerkenraad in Noord-Holland op sterkte wil krijgen, dan heb ik 500 ambtsdragers nodig. Dat zijn twaalf bussen vol. Ik heb er nul.

Bij bijna elk gemeentebezoek merk ik dat er achter die zorg ook verdriet schuilgaat. De banken buigen nu eenmaal niet meer onder het vrome vlees. Kinderen gaan niet meer naar de kerk, en kleinkinderen worden dus ook niet meer gedoopt. De onuitgesproken angst die daar vaak nog onder ligt is: het komt door ons, wij hebben het niet goed gedaan.

Laat ik duidelijk zijn: die gedachte klopt niet. Natuurlijk hadden dingen soms beter gekund. Maar ontkerkelijking speelt in alle kerken en in alle landen in de westerse wereld. Zonder uitzondering. En het is een veel te complex fenomeen om op één noemer te brengen.

Er zijn boekenkasten over vol geschreven. Individualisering speelt een rol, en onze propvolle levens ook. Informatisering, en niet te vergeten welvaart. Het evangelie verdraagt zich nu eenmaal slecht met rijkdom. Maar zelfs alle boekenkasten bij elkaar kunnen secularisatie niet verklaren. In ieder geval speelt er veel te veel om jezelf de schuld te geven.

‘Denk jij wel eens na over de toekomst van de kerk?’ Het eerlijke antwoord is, dat ik dat elk dag doe. En ook de hele dag. Maar net zo min als al die kerkenraden kan ik de kerk redden. Al loop ik drie keer zo hard en begin ik ook ’s nachts te denken, ík kan de kerk niet maken.

Twaalf bussen vol ambtsdragers komen er nooit meer, dus doe ik het enige wat ik kan. En dat is gemeenten helpen om samen te werken en lasten te delen. Want dan komt er weer ruimte voor inhoud en gaat niet alle energie op aan het hoofd boven water houden. Met die boodschap trekken wij als classis het komende seizoen door de hele provincie.

In zijn ogen zie ik dat mijn kerkrentmeester me begrijpt. Ideaal is het niet, maar ‘t wordt niet meer zoals het was. Daarover zijn we het eens. Samenwerken kan de kerk van nu helpen. Zo doen we wat we kunnen. En de rest vertrouwen we toe aan God. Zelfs de toekomst.

Mocht daaraan behoefte bestaan, dan kunt u zonder toestemming de column overnemen in kerkblad of op website.