Classis Noord-Holland

Wachten

In Coronatijd schreef ik een column over vertraging. Ik leerde in die tijd vooral: als er niet veel meer kan, dan hoeft er opeens ook veel minder. Een les voor het leven. En ik sprak dus de hoop uit dat ik dat zou vasthouden. ‘Vertragen. Rust. Aandachtiger leven. En wachten.’

Drie jaar later moet ik tot de treurige slotsom komen dat er van die vrome wens maar weinig terecht is gekomen. Ik versnel eerder dan dat ik vertraag. Bij mij van binnen is het maar zelden rustig. Ik leef al helemaal niet aandachtiger. En wachten is het ergste dat ik ken.

Het verlangen is er nog altijd wel. Vermoedelijk daarom veer ik ook altijd op als ik iets lees over wachten. De bijna vergeten maar ongeëvenaarde Simon Carmiggelt beschreef eens hoe hij wachtte op de bus: ‘Ik hou van wachten. Je doet iets en toch niets.’ Dat is jaloersmakend.

En Herman Koch beschrijft in zijn meest recente roman ‘Ga je erover schrijven?’ zijn reactie als hij de diagnose prostaatkanker krijgt. Hij verzet zich niet. Hij gaat niet ‘het gevecht aan’. Geen gespierde taal of zelfbeklag. Hij licht zijn intimi in, en wacht rustig af. ‘Alles is nu goed. Eindelijk ben ik er. Ik ben hier en nergens anders.’ (…) ‘Ik wacht. Ik doe niets. Ik leef door.’

Niet alleen ik ben slecht in wachten, de kerk is het ook. Daarom schreef de Amerikaanse lutherse theoloog Andrew Root zijn boekje ‘Wachten op God’. De kerk is in crisis, schrijft hij, maar dat is niet erg. Sterker nog: zonder crisis kan de kerk helemaal geen kerk zijn.

Maar, zo betoogt Root, de crisis van de kerk is niet de krimp. Krimp is niet het probleem, maar een symptoom. De echte crisis is dat de kerk God is kwijtgeraakt, en zelf besmet is geraakt door de seculiere tijd waarin we leven. We signaleren krimp en onze reactie is: we moeten het tij keren en de kerk te redden! De illusie van de maakbaarheid.

Volgens Root kijken we teveel naar Handelingen 2. Na de gave van de Geest begint het daar te stromen en groeit de gemeente dagelijks. Een aantrekkelijk perspectief. Root wijst echter op Handelingen 1, waar Jezus zijn leerlingen vraagt in Jeruzalem te blijven en te wachten.

Dat is volgens Root dan ook de eerste taak van de kerk: wachten op God. Niet met de handen in de schoot lijdzaam toezien wat er van komt. Nee, wachten is bij Root altijd heel actief, en relationeel. We stellen ons open voor God door elkaar te dienen. En ondertussen wachten we op God. Op een God, die komt en die handelt.

Want dat was die andere les van Corona, maar ook die zijn we vergeten: wij hebben het allemaal niet in de hand. Niet of de bus van Carmiggelt komt. Niet of de kanker van Koch kan genezen. En niet of de kerk van gisteren er morgen nog is. Het enige dat we kunnen doen is wachten. Gelovig wachten, want dat ís wachten op God: je doet niets, en toch iets.

Mocht daaraan behoefte bestaan, dan kunt u zonder toestemming de column overnemen in kerkblad of op website.