Een bittere pil
ma 27 nov 2023
Ik schrijf deze column op de morgen na de verkiezingen. Ik doe dat maar fris van de lever om mijn gedachten te ordenen en die niet te laten kleuren door de meningen van Jan en alleman, die de komende dagen ongetwijfeld weer over ons zullen worden uitgestort.
Helemaal bijgekomen ben ik ook deze volgende ochtend nog niet. De PVV behaalde gisteren 23,7% van de stemmen en 37 zetels. Bijna 2 ½ miljoen Nederlanders stemden op Geert Wilders. Mijn mond zakte open en ik heb vanmorgen nog moeite om hem dicht te houden.
Twee gedachten strijden in mij om voorrang. De eerste is dat dit een bittere pil is. Natuurlijk weet ik wel dat het in de praktijk allemaal wel mee zal vallen. Een asielstop kán niet eens. En mensen die van elders kwamen zullen heus niet met pek en veren bij Lobith het land worden uitgejaagd. Al haalt Wilders nog zo veel stemmen, dat laten we in Nederland niet gebeuren.
Maar ik schrik ook. Veel van wat Wilders zegt staat zó haaks op wat ik van de bijbel leer. Zorg voor wie bescherming behoeft. Gastvrijheid voor wees, weduw en vreemdeling. Groot maken wat klein is. Zachtmoedigheid en een open hart. Ik hoor het allemaal weinig bij Geert.
Maar er is ook een andere gedachte in mij. Allereerst: ook christenen zijn democraten. En als democraat kun je deze uitslag onmogelijk negeren. Dat zou zelfs heel dom zijn, want wat je probeert weg te duwen vecht zich naar buiten. Je niets aantrekken van dit signaal van de kiezer zou dus wel eens een groter probleem kunnen scheppen dan er naar luisteren.
Zelf geloof ik trouwens helemaal niet van dat er opeens 2 ½ miljoen racisten in Nederland zijn. Ik geloof eerder dat veel kiezers op deze manier een signaal hebben willen afgeven over hun zorgen. Zorgen over woningen en bestaanszekerheid. Over de zorg die onbetaalbaar wordt en veel Oekraïners. Over een land dat teveel hooi op een te kleine vork neemt.
Om niet in paniek te raken is het dus goed te beseffen dat deze uitslag vooral iets zegt over de zorgen van mensen. En die bestaan echt niet alleen buiten de kerk. Ik loop lang genoeg mee in de kerk om te weten dat onder de PVV-stemmers ook kerkmensen zijn. Mensen met oprechte zorgen. En een nieuw kabinet zal aan die zorgen iets moeten gaan doen.
Het is niet leuk maar wel goed als Wilders daarvoor verantwoordelijkheid gaat dragen, in plaats van alleen te roepen aan de zijlijn. Ondertussen blijven wij in de kerk onvermoeibaar omzien naar wie dat nodig heeft. En waar ik begon met een bitter pil, eindig ik met hoop.
Juist vanmorgen kan ik niet anders dan denken aan die bekende uitspraak van een andere politicus: Vaclav Havel. Hij schreef ooit: ‘Hoop is een kwaliteit van de ziel en hangt niet af van wat er in de wereld gebeurt.’ Wie er ook in het Torentje zit, daarmee kunnen we vooruit.
Mocht daaraan behoefte bestaan, dan kunt u zonder toestemming de column overnemen in kerkblad of op website.
Overige columns
Pijn
Ik heb de mooiste baan die er is. Soms kijken mensen me meewarig aan, als ze horen over 170 gemeenten en de taken die erbij horen. Maar gelooft u mij, er is niets mooier dan classispredikant zijn. Steeds weer een nieuwe gemeente: ik ben een kind in een snoepwinkel.
Toch doet classispredikant zijn ook pijn. Bij elk van die 170 gemeenten doet de krimp van de kerk zich immers voelen. Het ledental loopt terug, we komen ambtsdragers tekort, en jongeren vind je slechts met een kaarsje. Ook mijn eigen geschiedenis vertelt een onthullend verhaal.
De kerk waar ik werd gedoopt is nu wijkcentrum. De kerk waar ik belijdenis deed is afgebroken. De pastorie waar ik woonde in mijn eerste gemeente staat op dit moment te koop. En waar we in mijn tweede gemeente ooit werkten met 5 collega’s, zijn er nu nog 2 over. Dat doet pijn.
Ik ben de enige niet, alle kerkmensen kunnen zulke verhalen vertellen. We hebben het er niet dikwijls over, want het stemt ons verdrietig. Maar het is er wel. Afgelopen jaar had ik er meer last van dan eerder. Ik moet niet overdrijven, maar ik lijd aan de teruggang van de kerk.
In mijn intervisiegroep bracht ik het ter sprake. Makkelijk was dat niet, want ook wij praten er niet graag over. Maar het hielp wel. Allereerst de herkenning. De anderen vertelden vergelijkbare verhalen. Alleen al het delen daarvan deed me goed. Ik ben de enige niet.
Maar een van de collega’s had voor zichzelf ook een remedie gevonden. Hij zei: ‘Voor mij heeft het alles te maken met roeping. Dit hier, nu, dit is de taak waartoe ik geroepen ben. De kerk van nu helpen richting toekomst. Andere vormen zoeken. Samenwerken. Dat is mijn roeping.’
Ik heb er de hele zomer op gekauwd, en het heeft me erg geholpen. Met het begrip roeping bracht mijn collega iets van God in, en dat had ik nodig. Want het is mijn kerk niet. Natuurlijk mag het me verdriet doen dat zoveel wat er was er niet meer is. Die pijn is er, en mag er zijn.
Maar ik sta in een lange geschiedenis van de weg die God met de kerk gaat. Dat is een kronkelige weg soms, met kuilen en modderige bochten. Maar ook met weldadige rustplaatsen en onverwachte vergezichten. Dit ene stukje, hier en nu, dat is mijn stukje van die weg.
Op dat stukje weg ga ik komend seizoen weer stappen zetten. Geen idee hoeveel, dat zien we wel. Maar classispredikant blijft de mooiste baan die er is. Samen met gemeenten zoeken hoe we vandaag kerk kunnen zijn. En morgen. Dat is mijn roeping. Die van u trouwens ook.
Mocht daaraan behoefte bestaan, dan kunt u zonder toestemming de column overnemen in kerkblad of op website.
