Klein
woe 3 jan 2024
2023 is voorbij. Het was een jaar waarin goed nieuws en slecht nieuws elkaar afwisselden. Verrassend is dat niet, dat is eigenlijk elk jaar zo. Voor deze column blik ik terug op het voorbije jaar en maakte deze persoonlijke en derhalve betwistbare keuze uit het nieuws:
Slecht nieuws in 2023: Verkiezingen. Klimaattop in Dubai. 7 oktober in Israël. Ter Apel. Patstelling in Oekraïne. Graaiflatie. Ajax. Doorgeslagen woke. De kus van Rubiales. Natste en warmste jaar ooit. Polarisatie. Energieprijzen. Knip Weesperstraat. Juice kanalen. Gaza.
Goed nieuws in 2023: Charles eindelijk koning. Studiefinanciering. 100e geboortedag van Gerard Reve. Feyenoord kampioen. Corona als verkoudheid. Kind kan achternaam van beide ouders krijgen. Hackney Diamonds. Mathieu van der Poel. Mugshot Trump. Femke Bol.
Overleden in 2023: Huub Oosterhuis. Wim de Bie. David Crosby. Mangosuthu Buthelezi. Beatrijs Ritsema. Matthew Perry. Fay Weldon. Jacques Delors. Bobby Charlton. Clairy Polak. Jan Jongbloed. Sinéad O’Connor. Milan Kundera. Paul van Vliet. Henry Kissinger. Bokito.
Geboren in 2023: Talloze kinderen die zich later gaan inzetten voor een betere wereld.
Ik kijk niet alleen terug, ook vooruit naar 2024. Wat de kerk betreft is het slechte nieuws dat de krimp zal doorzetten. Secularisatie heeft alles te maken met een ingrijpend veranderde wereld. Dat is verdrietig, en dat doet pijn. Maar het is niet realistisch om te blijven dromen van herstel van de kerk in haar oude luister. Heel Holland bidt, dat gaat niet meer gebeuren.
Het goede nieuws is dat die constatering ook bevrijdt. Allereerst van het gevoel dat we het nooit goed genoeg doen. En verder ook van het hijgerig jagen op nieuwe aanwas. Als we niet meer terugverlangen naar de kerk die er ooit was, komt er ruimte voor de kerk die er is.
Dat is een kleinere kerk, en die vraagt om praktische oplossingen. Als classis blijven wij daarom komend jaar onverminderd bestuurlijke samenwerking van gemeenten stimuleren. De Roadshow eindigt trouwens op 15 juni met een nieuw Inspiratiefestival in Heiloo.
Nog belangrijker is echter dat we gaan inzien dat kleiner niet per se verkeerd is. De eerste gemeenten waren klein maar krachtig. En het evangelie vertelt ons telkens opnieuw dat het kleine groot is: het penningske van de weduwe, de 5 broden en 2 vissen, en het ene talent.
2024 is begonnen. Voor mij persoonlijk wordt dat een jaar waarin ik op zoek ga naar een theologie van het kleine. Naar een theologie van het mosterdzaadje, zo u wilt. Want het gaat in de kerk niet om groot en veel. Voor wie gelooft, wordt 2024 een jaar waarin het kleine juist groot kan zijn. En sterk. Met die gedachte wens ik de kerk en u allen een mooi 2024 toe.
Mocht daaraan behoefte bestaan, dan kunt u zonder toestemming de column overnemen in kerkblad of op website.
Overige columns
Pijn
Ik heb de mooiste baan die er is. Soms kijken mensen me meewarig aan, als ze horen over 170 gemeenten en de taken die erbij horen. Maar gelooft u mij, er is niets mooier dan classispredikant zijn. Steeds weer een nieuwe gemeente: ik ben een kind in een snoepwinkel.
Toch doet classispredikant zijn ook pijn. Bij elk van die 170 gemeenten doet de krimp van de kerk zich immers voelen. Het ledental loopt terug, we komen ambtsdragers tekort, en jongeren vind je slechts met een kaarsje. Ook mijn eigen geschiedenis vertelt een onthullend verhaal.
De kerk waar ik werd gedoopt is nu wijkcentrum. De kerk waar ik belijdenis deed is afgebroken. De pastorie waar ik woonde in mijn eerste gemeente staat op dit moment te koop. En waar we in mijn tweede gemeente ooit werkten met 5 collega’s, zijn er nu nog 2 over. Dat doet pijn.
Ik ben de enige niet, alle kerkmensen kunnen zulke verhalen vertellen. We hebben het er niet dikwijls over, want het stemt ons verdrietig. Maar het is er wel. Afgelopen jaar had ik er meer last van dan eerder. Ik moet niet overdrijven, maar ik lijd aan de teruggang van de kerk.
In mijn intervisiegroep bracht ik het ter sprake. Makkelijk was dat niet, want ook wij praten er niet graag over. Maar het hielp wel. Allereerst de herkenning. De anderen vertelden vergelijkbare verhalen. Alleen al het delen daarvan deed me goed. Ik ben de enige niet.
Maar een van de collega’s had voor zichzelf ook een remedie gevonden. Hij zei: ‘Voor mij heeft het alles te maken met roeping. Dit hier, nu, dit is de taak waartoe ik geroepen ben. De kerk van nu helpen richting toekomst. Andere vormen zoeken. Samenwerken. Dat is mijn roeping.’
Ik heb er de hele zomer op gekauwd, en het heeft me erg geholpen. Met het begrip roeping bracht mijn collega iets van God in, en dat had ik nodig. Want het is mijn kerk niet. Natuurlijk mag het me verdriet doen dat zoveel wat er was er niet meer is. Die pijn is er, en mag er zijn.
Maar ik sta in een lange geschiedenis van de weg die God met de kerk gaat. Dat is een kronkelige weg soms, met kuilen en modderige bochten. Maar ook met weldadige rustplaatsen en onverwachte vergezichten. Dit ene stukje, hier en nu, dat is mijn stukje van die weg.
Op dat stukje weg ga ik komend seizoen weer stappen zetten. Geen idee hoeveel, dat zien we wel. Maar classispredikant blijft de mooiste baan die er is. Samen met gemeenten zoeken hoe we vandaag kerk kunnen zijn. En morgen. Dat is mijn roeping. Die van u trouwens ook.
Mocht daaraan behoefte bestaan, dan kunt u zonder toestemming de column overnemen in kerkblad of op website.
